Modul M6.2 Seminar, 2 ESPB
Naziv Predmeta: Istraživanje kroz projekat – Adaptivnost
docent Djordje Stojanović, asistent Milutin Cerović
Master akademske studije – Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu
Ove, 2013. godine, dogodila su se dva značajna događaja sa stanovišta teorije arhitektonskog projektovanja. Prvi je međunarodna konferencija pod nazivom „Adaptivna Arhitektura“ u organizaciji ACADIA (Association for Computer-Aided Design in Architecture) http://2013.acadia.org/. Drugi je Europan 12 (Europan 12) http://www.europan-europe.eu/en/, koji pod nazivom „Adaptivni grad“ obuhvata pedesetak arhitektonskih konkursa za realizaciju pretežno stambenih objekata i okruženja širom Evrope. Obe inicijative imaju višedecenijski kontinuitet i svaka u svom domenu, svake godine pod drugom temom, pružaju pregled trenutnog stanja istraživački orijentisanog delovanja u arhitekturi. Međutim sada, 33 godine nakon prve ACADIA konferencije i 24 godine nakon prvog serijala Europan konkursa, ove dve inicijative imaju zajedničku temu, koja se odnosi na problem adaptivnosti izgrađenog okruženja. Ovakvu podudarnost možemo posmatrati na nekoliko načina. Prvi je, naravno, mogućnost jednostavne koincidencije. Drugi način se zasniva na pretpostavci da danas jednostavno ponestaje ideja za istraživački rad i da danas u arhitekturi postoji samo limitiran broj relevantnih tema. Treća mogućnost je da ovakva podudarnost ukazuje na približavanje između istraživačkih oblasti, koje se bave razvojem digitalne tehnologije u arhitektonskom projektovanju (ACADIA) i istraživačkih oblasti koje su usredsređene na pronalaženje inovativnih strategija za planiranje i projektovanje stambenih okruženja i objekata u kontekstu savremenih problema najrazvijenijih zemalja (Europan). Ukoliko eliminišemo prvu mogućnost kao statistički malo verovatnu, gledano sa postavljenog stanovišta i interesovanja za adaptivne principe u arhitektonskom projektovanju u okviru ovog kursa, preostaje nam da razmotrimo da li je ovakva koincidencija nastala kao posledica sužavanja ili uzajamnog preplitanja različitih polja delovanja u arhitektonskom projektovanju ili nekog sasvim drugog problema, koji za sada ne možemo da imenujemo precizno.
Do danas, u arhitekturi nije dat adekvatan odgovor na pitanje: Da li izgrađeno okruženje može biti adaptivno? Problem adaptivnosti nikada u potpunosti nije istražen. Realizacije adaptivnih prostornih organizacija, struktura i okruženja su samo delimične, veoma retke i još uvek okupiraju domene eksperimentalnog i istraživačkog rada u arhitektonskom projektovanju. Sa druge strane, problem adaptivnosti u savremenoj arhitektonskoj teoriji se pored karakteristike prostornih formi, podjednako vezuje za sam tok arhitektonskog projektovanja što prouzrokuje pojavu novih arhitektonskih alata i strategija, koje istovremeno zahtevaju i omogućavaju primenu nove tehnologije u arhitekturi. Jedan od osnovnih ciljeva ovog kursa je upoznavanje sa upravo ovakvim alatima i strategijama.